دسته: روانشناسی و علوم تربیتی روابط صمیمانه در بین افراد از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین روابط صمیمانه بر بهزیستی فیزیکی، روانشناختی و بر توانایی افراد در جهت عملکرد مؤثر در زمینههای مختلف فردی، خانوادگی و شغلی مؤثر است ایجاد و ابقاء روابط صمیمانه به وسیله پیوندهای هیجانی خاصی تقویت میشود همچنانکه روابط سالم در زندگی منافع و پیامدهای مثبتی را در بر دارد، روابط ناراضی‌كننده
قیمت فایل فقط 8,900 تومان
اثربخشی آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی بر صمیمیت و تعهد زوجین
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه.......................................................................................................................... ..............1
1-1 شرح و بیان مسئله پژوهش................................................................................ 2
1-2 اهمیت و ارزش پژوهش..................................................................................... 11
1-3 اهداف پژوهش................................................................................................... 13
1-3-1 هدف کلی........................................................................................................ 13
1-3-2 اهداف جزئی.................................................................................................. 13
1-4 فرضیههای پژوهش........................................................................................... 13
1-5 تعریف نظری و عملیاتی اصطلاحات................................................................... 14
فصل دوم: مبانی نظری و بازنگری پیشینه پژوهش
مقدمه.......................................................................................................................... 17
2-1 قسمت اول: تعهد زناشویی................................................................................. 17
2-1-1 ماهیت و مفهوم تعهد زناشویی...................................................................... 17
2-1-2 ابعاد تعهد زناشویی....................................................................................... 21
2-1-2-1 تعهد شخصی............................................................................................. 22
2-1-2-2 تعهد اخلاقی............................................................................................... 23 2-1-2-3 تعهد ساختاری.................................................................................................................... 24
2-1-3 عوامل مؤثر بر تعهد زناشویی....................................................................... 26
2-1-3-1 نگرش نسبت به ازدواج ............................................................................ 26
2-1-3-2 نگرش نسبت به طلاق................................................................................ 27
2-1-3-3- تجارب همزیستی بدون ازدواج............................................................... 27
2-1-3-4 کیفیت زندگی زناشویی.............................................................................. 28
2-1-3-5- روابط پیش از ازدواج............................................................................. 28
2-1-3-6 طلاق والدین............................................................................................... 29
2-1-3-7 ویژگیهای شخصیتی................................................................................ 30
2-1-4 نظریه‌ها و مدلهای مرتبط با تعهد زناشویی................................................. 31
2-1-4-1 نظریه‌ها و مدلهای خاص مرتبط با تعهد زناشویی.................................. 31
2-1-4-1-1 نظریه استرنبرگ................................................................................... 31
2-1-4-1-2 مدل سرمایه‌گذاری رسبالت.................................................................. 33
2-1-4-2 نظریه‌ها و مدلهای عام مرتبط با تعهد زناشویی..................................... 34
2-1-4-2-1 نظریه وابستگی..................................................................................... 34
2-1-4-2-2 نظریه مبادله.......................................................................................... 35
2-1-4-2-3 مدل پاسخ به نارضایتی از رابطه.......................................................... 37
2-1-4-2-4 نظریه مرحله‌ای توسعه رابطه............................................................... 39
2-2 قسمت دوم: صمیمیت زناشویی.......................................................................... 41
2-2-1 صمیمیت چیست؟........................................................................................... 41
2-2-2 مؤلفههای صمیمیت........................................................................................ 42
2-2-2-1 صمیمیت احساسی..................................................................................... 43
2-2-2-2 صمیمیت روانشناختی................................................................................ 43
2-2-2-3 صمیمیت فکری.......................................................................................... 43
2-2-2-4 صمیمیت جنسی......................................................................................... 44
2-2-2-5 صمیمیت جسمانی (غیرجنسی) ................................................................. 45
2-2-2-6 صمیمیت معنوی........................................................................................ 45
2-2-2-7 صمیمیت زیبایی شناختی (هنری) ............................................................. 45
2-2-2-8 صمیمیت اجتماعی- تفریحی...................................................................... 46
2-2-2-9 صمیمیمت زمانی....................................................................................... 46
2-2-3 پویاییهای صمیمیت....................................................................................... 46
2-2-4 صمیمیت و ارتباط.......................................................................................... 47
2-2-4-1 مشکلات رایج و معمول فرستنده............................................................... 47
2-2-4-1-1 دروغگویی............................................................................................. 47
2-2-4-1-2 پیامهای پنهان....................................................................................... 48
2-2-4-1-3 پیامهای مبهم........................................................................................ 48
2-2-4-1-4 ارتباطهای متناقض............................................................................... 48
2-2-4-2 مشکلات رایج گیرنده پیام.......................................................................... 49
2-2-4-2-1 مشکلات ضعف توجه............................................................................ 49
2-2-4-2-2 حالت دفاعی داشتن............................................................................... 49
2-2-4-2-3 عوامل روانشناختی............................................................................... 49
2-2-5 نیاز داشتن به صمیمیت................................................................................. 50
2-2-6 هفت مرحله صمیمیت..................................................................................... 51
2-2-6-1 کلیشهها: اولین سطح صمیمیت.................................................................. 51
2-2-6-2 حقایق: دومین سطح صمیمیت................................................................... 51
2-2-6-3 عقاید: سومین سطح صمیمیت................................................................... 51
2-2-6-4 امید و رؤیاها: چهارمین سطح صمیمیت................................................... 51
2-2-6-5 احساسات: پنجمین سطح صمیمیت............................................................ 52
2-2-6-6 اشتباهات، ترسها، و شکستها: ششمین سطح صمیمیت............................. 52
2-2-6-7 نیازهای قانونی: هفتمین مرحله صمیمیت.................................................. 52
2-2-7 عوامل مؤثر بر صمیمیت................................................................................ 53
2-2-7-1 عوامل اجتماعی.......................................................................................... 53
2-2-7-2 عوامل روانشناختی.................................................................................. 54
2-2-7-3 عوامل بین فردی مؤثر بر صمیمیت.......................................................... 56
2-3 قسمت سوم: نگرش‌ها و انتظارات جنسی........................................................... 58
2-3-1 تاریخچه نگرش نسبت به تمایلات و رفتارهای جنسی انسان........................ 58
2-3-2 نظریات روانشناسان و روانپزشکان مشهور در مورد انگیزه جنسی انسان 59
2-3-2-1 تمایلات و رفتارهای جنسی انسان از دیدگاه زیگموند فروید.................... 59
2-3-2-2 تمایلات و رفتارهای جنسی انسان از دیدگاه آدلر.................................... 60
2-3-2-3 تمایلات و رفتارهای جنسی آزادیدگاه مزلو.............................................. 60
2-3-3 عوامل روانی جنسی ..................................................................................... 61
2-3-4 انتظارات زناشویی......................................................................................... 65
2-3-5 شكل‌گیری انتظارات زناشویی........................................................................ 66
2-3-6 انتظارات غیرواقع‌بینانه، انتظارات واقع‌بینانه.................................................. 67
2-3-6-1 انتظارات غیرواقع‌بینانه.............................................................................. 67
2-3-6-2 انتظارات واقع‌بینانه.................................................................................... 68
2-3-7 تأثیر انتظارات مثبت در زندگی زناشویی....................................................... 69
2-3-8 انتظارات مثبت زناشویی و عملكرد روابط..................................................... 70
2-3-9 شرایط تأیید انتظارات.................................................................................... 72
2-3-10 اسنادهای مثبت و منفی................................................................................ 73
2-3-11 نگرش‌های زناشویی.................................................................................... 74
2-3-12 عوامل موثر بر نگرش‌های زناشویی........................................................... 74
2-3-12-1 روند اجتماعی شدن................................................................................ 74
2-3-12-2 ساختار فرصت‌ها.................................................................................... 74
2-3-12-3 تجارب با هم بدون، بدون ازدواج............................................................ 75
2-3-12-4 سوء استفاده و سوء رفتار در دوران كودكی........................................ 75
2-3-12-5 خانواده متداول در محیط اجتماعی نوجوان........................................... 75
2-3-12-6 وضعیت تأهل و تجرد............................................................................. 75
2-3-13 تعریف آموزش جنسی................................................................................. 76
2-3-14 عوامل موثر بر رفتار جنسی........................................................................ 80
2-3-15 مفهوم تربیت جنسی..................................................................................... 84
2-3-16 اهداف تربیت جنسی..................................................................................... 84
2-4 قسمت چهارم: پیشینه‌ی پژوهش........................................................................ 87
2-4-1 پژوهش‌های مرتبط با تعهد زناشویی در داخل كشور.................................. 87
2-4-2 پژوهش‌های مرتبط با تعهد زناشویی در خارج از كشور.............................. 88
2-4-3 پژوهش‌های مرتبط با صمیمیت زناشویی داخل كشور................................. 91
2-4-4 پژوهش‌های مرتبط با صمیمیت زناشویی در خارج كشور........................... 93
2-4-5 پژوهش‌های مرتبط با نگرش‌ها و انتظارات جنسی زوجین در داخل كشور. 95
2-4-6 پژوهش‌های مرتبط با نگرش‌ها و انتظارات جنسی در خارج كشور.............. 96
2-5 نتیجه‌گیری فصل دوم......................................................................................... 98
فصل سوم: طرح پژوهش
3-1 روش پژوهش.................................................................................................... 99
3-2 جامعه آماری...................................................................................................... 100
3-3 نمونه آماری و روش نمونه‌گیری...................................................................... 100
3-4 شرایط ورود به تحقیق....................................................................................... 100
3-5 متغیرهای مورد مطالعه پژوهش........................................................................ 101
3-6 ابزار پژوهش...................................................................................................... 101
3-7 شیوه‌ی اجرای پژوهش ..................................................................................... 104
3-8 تجزیه و تحلیل داده‌ها......................................................................................... 104
3-9 محتوای جلسات.................................................................................................. 105
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
4-1 مقدمه.................................................................................................................. 106
4-2 یافته‌های توصیفی پژوهش................................................................................. 106
4-3 یافته‌های استنباطی پژوهش................................................................................ 111
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
5-1 مقدمه.................................................................................................................. 140
5-2 بحث و نتیجه‌گیری.............................................................................................. 141
5-3 پیشنهادهای كاربردی......................................................................................... 146
5-4 پیشنهادهای پژوهش.......................................................................................... 147
5-5 محدودیتهای پژوهش......................................................................................... 148
«پیوست الف»............................................................................................................. 149
«پیوست ب»................................................................................................................ 166
منابع فارسی............................................................................................................... 169
منابع غیرفارسی......................................................................................................... 174
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
جدول (2-1): ازدواج به عنوان یک سنت و ازدواج به عنوان یک رابطه..................... 26
جدول (2-2): انواع عشق بر اساس ترکیب مؤلفههای عشق استرنبرگ..................... 32
جدول (3-1): برنامه آموزش نگرش‌ها و انتظارات جنسی زوجین............................ 105
جدول (4-1): توزیع فراوانی گروه نمونه براساس گروه........................................... 106
جدول (4-2): توزیع فراوانی گروه آزمایش و كنترل براساس جنسیت..................... 107
جدول (4-3): توزیع فراوانی گروه آزمایش و کنترل براساس میزان تحصیلات....... 107
جدول (4-4): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت عاطفی.......................................................................................................... 107
جدول (4-5): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت عقلانی......................................................................................................... 108
جدول (4-6): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت فیزیكی......................................................................................................... 108
جدول (4-7): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت اجتماعی- تفریحی....................................................................................... 108
جدول (4-8): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت ارتباطی........................................................................................................ 109
جدول (4-9): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت روانشناختی............................................................................................... 109
جدول (4-10): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت جنسی.......................................................................................................... 109
جدول (4-11): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت كلی.............................................................................................................. 110
جدول (4-12): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد تعهد شخصی.............................................................................................................. 110
جدول (4-13): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد تعهد اخلاقی................................................................................................................ 110
جدول (4-14): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد تعهد ساختاری .......................................................................................................... 111
جدول (4-15): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 111
جدول (4-16): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت عاطفی................................................................................................................................... 112
جدول (4-17): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 112
جدول (4-18): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت عاطفی.......................................................................................................... 112
جدول (4-19): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 113
جدول (4-20): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت عقلانی................................................................................................................................... 113
جدول (4-21): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 113
جدول (4-22): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت عقلانی......................................................................................................... 114
جدول (4 -23): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................. 114
جدول (4-24): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت فیزیكی................................................................................................................................... 114
جدول (4-25): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 115
جدول (4 -26): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت فیزیکی......................................................................................................... 115
جدول (4-27): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 115
جدول (4-28): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت اجتماعی- تفریحی....................................................................................................... 116
جدول (4-29): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 116
جدول (4-30): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت اجتماعی – تفریحی...................................................................................... 116
جدول (4-31): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 116
جدول (4-32): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت ارتباطی................................................................................................................................... 117
جدول (4-33): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 117
جدول (4 -34): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت ارتباطی........................................................................................................ 117
جدول (4-35): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 118
جدول (4-36): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت مذهبی................................................................................................................................... 118
جدول (4-37): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و كنترل بعد صمیمیت مذهبی.......................................................................................................... 118
جدول (4-38): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 118
جدول (4-39): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت مذهبی.......................................................................................................... 119
جدول (4-40): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 119
جدول (4-41): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت روانشناختی....................................................................................................................... 119
جدول (4-42): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 120
جدول (4-43): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت روانشناختی............................................................................................... 120
جدول (4-44): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 120
جدول (4-45): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت جنسی................................................................................................................................... 121
جدول (4-46): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 121
جدول (4-47): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت جنسی.......................................................................................................... 121
جدول (4-48): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 122
جدول (4-49): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت کلی................................................................................................................................... 122
جدول (4-50): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 122
جدول (4-51): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت جنسی.......................................................................................................... 123
جدول (4-52): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل......................................................................................................................... 123
جدول (4-53): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 124
جدول (4-54): نتایج تحلیل واریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت عاطفی................................................................................................................................... 124
جدول (4-55): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل...................................................................................................................................... 124
جدول (4-56): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 125
جدول (4-57): نتایج تحلیل واریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت عقلانی................................................................................................................................... 125
جدول (4-58): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 125
جدول (4-59): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 126
جدول (4-60): نتایج تحلیل واریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت فیزیكی ................................................................................................................................... 126
جدول (4-61): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 126
جدول (4-62): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 127
جدول (4-63): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تأثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت اجتماعی – تفریحی...................................................................................... 127
جدول (4-64): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل......................................................................................................................... 127
جدول (4-65): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 128
جدول (4-66): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت ارتباطی ...................................................................................................... 128
جدول (4-67): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 128
جدول (4-68): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 129
جدول (4-69): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت مذهبی.......................................................................................................... 129
جدول (4-70): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 129
جدول (4-71): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 130
جدول (4-72): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت روانشناختی................................................................................................. 130
جدول (4-73): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل......................................................................................................................... 130
جدول (4-74): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 131
جدول (4-75): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت جنسی.......................................................................................................... 131
جدول (4-76): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل......................................................................................................................... 131
جدول (4-77): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 132
جدول (4-78): نتایج تحلیل واریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد صمیمیت كلی 132
جدول (4-79): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 132
جدول (4-80): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد شخصی................................................................................................................................... 133
جدول (4-81): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 133
جدول (4-82): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد شخصی.............................................................................................................. 133
جدول (4-83): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 134
جدول (4-84): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی بر بعد تعهد اخلاقی................................................................................................................................... 134
جدول (4-85): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 134
جدول (4-86): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد اخلاقی................................................................................................................ 134
جدول (4-87): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل......................................................................................................................... 135
جدول (4-88): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 135
جدول (4-89): نتایج تحلیل کوواریانس تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی بر تعهد ساختاری135...................................................................................................................................
جدول (4-90): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 136
جدول (4-91): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد ساختاری........................................................................................................... 136
جدول (4-92): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 137
جدول (4-93): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 137
جدول (4-94): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد ساختاری........................................................................................................... 137
جدول (4-95): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 138
جدول (4-96): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 138
جدول (4-97): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد شخصی.............................................................................................................. 138
جدول (4-98): مقادیر میانگین و انحراف معیار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه آزمایش و
كنترل.......................................................................................................................... 139
جدول (4-99): نتایج آزمون لوین پیش فرض برابری واریانسها............................... 139
جدول (4-100): نتایج تحلیل واریانس مانوا ماندگاری تاثیر آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارت جنسی بر بعد تعهد اخلاقی................................................................................................................ 139
فهرست شكل‌ها
عنوان صفحه
شكل (2-1): ارزیابی و انطباق با تعارض‌ها و كشمكش‌ها در روابط نزدیك (خمسه، 1382) 68
چكیده
هدف از پژوهش حاضر عبارت از اثربخشی آموزش گروهی بر بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی بر تعهد و صمیمیت زوجین شهر اصفهان بود. روش تحقیق نیمه‌تجربی بود و از طرح پیش و پس‌آزمون با گروه كنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل زوجین مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره و فرهنگسرای خانواه اصفهان بودند كه تعداد 32 زوج به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش در دسترس انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش و كنترل گمارده شدند (16 زوج گروه آزمایش و 16 زوج گروه كنترل). ابزارهای اندازه‌گیری پرسشنامه صمیمیت اولیا و پرسشنامه تعهد آدامز و جونز بودند. در گروه آزمایش در هشت جلسه 90 دقیقه‌ای به صورت یكبار در هفته مداخله گروه درمانی مبتنی بر رویكرد شناختی- رفتاری اجرا شد. داده‌های حاصل از پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل كوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد آموزش گروهی بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی به سبك شناختی- رفتاری بر تعهد و صمیمیت زوجین تأثیر معنادار داشته است (05/0p). بدین ترتیب آموزش بهبود نگرش‌ها و انتظارات جنسی موجب افزایش تعهد و صمیمیت زوجین میشود.
كلیدواژه‌ها: آموزش گروهی، نگرش‌ها و انتظارات جنسی، صمیمیت، تعهد
فصل اول
کلیات پژوهش
کلیات پژوهش
مقدمه
روابط صمیمانه در بین افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین روابط صمیمانه بر بهزیستی فیزیکی، روانشناختی و بر توانایی افراد در جهت عملکرد مؤثر در زمینههای مختلف فردی، خانوادگی و شغلی مؤثر است. ایجاد و ابقاء روابط صمیمانه به وسیله پیوندهای هیجانی خاصی تقویت میشود. همچنانکه روابط سالم در زندگی منافع و پیامدهای مثبتی را در بر دارد، روابط ناراضی‌كننده سلامت جسمی و روانشناختی افراد را به خطر میاندازد. داشتن رابطه صمیمانه و دلبستگی عاطفی با افراد نزدیک زندگی چون والدین، همسر و فرزندان یکی از مهمترین نیازهای بشری است. تلاش در جهت جستجو و حفظ رابطه با افراد مهم زندگی یک اصل انگیزشی بوده و در تمام طول زندگی با وی همراه است (بطلانی، 1387).
عواملی که در روانشناسی، روابط نزدیک را تعریف میکند عبارتند از درگیری احساس، تقسیم کردن افکار و احساسات و دلبستگی بین فردی یا تعهد. درگیری احساس مشتمل بر احساسات عاشقانه، گرمی و وفاداری به همسر میباشد. تقسیم کردن احساسات به سهیم شدن زوجین در تجربههای یکدیگر اشاره دارد و وابستگی و ایجاد تعهد میان زوجین خوشبختی آنان را به یکدیگر گره میزند (تبعه امامی، 1382).
تعهد زناشویی به این معنی است که زوجین چقدر برای روابط زناشویی خود ارزش قائل هستند و تا چه اندازه به حفظ و تداوم ازدواج خود میاندیشند (آماتو[1]، 2004). تعهد به این صورت است که فرد همسرش را دوست میدارد، به او وفادار است و از تمایل به درگیری به هر شکل و شمایل که باشد، اجتناب میکند (كلارك[2]، ترجمه قراچه‌داغی، 1388).
در اواخر قرن بیستم، تعهد زناشویی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ پژوهشی مورد توجه محققان قرار گرفته است. پژوهشگران زیادی برای پاسخگویی به این سوال که چرا بسیاری از زوجین علیرغم فقدان رضایتمندی زناشویی همچنان به همسر و ازدواج خود پایبند و متعهد باقی میمانند، تلاش کردند تا از طریق ارائه مدلهای مختلف به مفهومسازی و تبیین تعهد زناشویی بپردازند. به دنبال این امر، مدلهای نظری مختلف، مقیاسها و روشهای ارزیابی متعدد و تعاریف و مولفههای زیادی پیرامون تعهد زناشویی مطرح شد (هارمون[3]، 2005).
از آن زمان تاکنون، تعهد زناشویی در همه حوزههای مطالعاتی ازدواج و خانواده، وارد شد. بر این اساس، نه تنها تعداد مطالعاتی که مستقیماً در ارتباط با تعهد زناشویی و ابعاد آن است، به صورت قابل ملاحظهای افزایش یافت، بلکه در اغلب مطالعاتی که تأکید اصلی آنها بر تعهد زناشویی نبوده نیز تعهد به عنوان یک متغیر مهم در حفظ و تداوم زندگی زناشویی مورد توجه قرار گرفت (آماتو، 2008).
روابط جنسی تنها هنگامی به معنای واقعی کلمه اغناء‌کننده خواهد بود که توأم با عشقورزی باشد؛ بدین معنی که قلبها و احساسات خود را با هم سهیم شوند. اغلب مردم به دنبال تجارب جنسی اغناء کننده نیستند، بلکه تنها به دنبال رضایت جنسی هستند. تنها با اصلاح و بهبود روشهای عشقورزی و نفوذ اجرای عمل جنسی، نمیتوان به اغنای جنسی دست یافت. رضایت و احساس اغنای درونی، تنها با بهبود و اصلاح رابطهای احساس و عاطفی میان دو انسان امکانپذیر است (آنجلیس، ترجمه ابراهیمی، 1384).
1-1 شرح و بیان مسئله پژوهش
واژه انگلیسی صمیمیت[4] از واژه‌ای لاتین به معنی درون مشتق میشود. بنابراین صمیمیت یعنی دو نفر درون خود را به روی یكدیگر باز می‌كنند. صمیمیت یعنی ورود عاطفی، فكری، اجتماعی، فیزیكی و معنوی به زندگی یكدیگر. صمیمیت یعنی ارتباط و اتصال در عمیق‌ترین سطح ممكن به همه‌ی حوزههای زندگی. وقتی با كسی صمیمی هستیم فكر می‌كنیم او نهایت خیر و صلاح ما را می‌خواهد، بنابراین بدون ترس از اینكه او از گفته‌های ما یا آنچه در ما می‌بیند سوء استفاده كند وجود خودمان را و مكنونات قلبی‌مان را به روی او می‌گشاییم (چاپمن[5]، ترجمه موحد، 1384).
صمیمیت مفهوم وسیعی است كه می‌تواند از بحث درباره‌ی جزئیات زندگی تا افشای خصوصی‌ترین احساسات جنسی كه كسی به راحتی در مورد آن سخن نمی‌گوید را دربر می‌گیرد. صمیمیت محصول فرعی توجه كردن، پذیرفتن، حساسیت به خرج دادن و درك كردن است. بنابراین با از دست رفتن صمیمیت یكی از اتصال‌های زندگی زناشویی از بین میرود (بك[6]، ترجمه قراچه‌داغی، 1382).
صمیمیت یك فرایند تعاملی است كه شامل تعدادی از ابعاد مرتبط به هم میباشد. محور این فرایند شناخت، درك، پذیرش، همدلی با احساسات فرد دیگر و قدردانی با پذیرش دیدگاه منحصر به فرد دیگری از دنیا است. صمیمیت یك نیاز اساسی در انسان است كه در چارچوب نیاز بقا برای دلبستگی رشد می‌كند (باگاروزی[7]، ترجمه رضازاده و پورنقاش تهرانی، 1386).
صمیمیت كه به عنوان یك فرایند مهم در توسعه روابط دوستانه شناخته شده است، در حال حاضر نگرانی عمده متخصصان مشاوره، خانواده و ازدواج است. تغییر تكنولوژی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و نیز تغییرات در حوزه مذهب در تغییر كاركرد اولیه ازدواج كه شامل عشق و صمیمیت و محبت بین زن و شوهر است نقش اساسی دارد (هیكمان[8] و همكاران، 1997؛ به نقل از شاه‌سیاه، 1387).
صمیمیت یك خود- آشكاری متقابل است. به این صورت كه دو نفر به طور پیوسته همدیگر را كشف و مجدداً كشف می‌كنند. این فرایند بی‌انتهایی است، چون شخصیت‌های ما لایه‌ای بی‌پایان دارند. گفتگو، تجارب مشترك و گذراندن عمر در كنار یكدیگر، این لایه‌ها را پس میزند و جنبه‌ها نو و متفاوتی از شخصیت‌های ما را آشكار می‌سازد. در ضمن، صمیمیت یك كشف مجدد پیوسته است. چون ترجیحات ما تغییر می‌كنند، امیدها و رویاهای ما تغییر می‌كنند و به همین علت به روشی كه دوست داریم روزها و هفته‌های خود را سپری می‌كنیم. صمیمیت نیاز به زمان دارد (كلی[9]، ترجمه تمدن، 1387).
صمیمیت نزدیکی، تشابه و یک رابطه شخصی عاشقانه یا هیجانی با شخص دیگر است و مستلزم شناخت و درک عمق فرد دیگر به منظور بیان افکار و احساساتی است که به عنوان منشأ تشابه و نزدیکی بکار میرود. صمیمیت یک فرایند تعاملی است و شامل ابعادی مرتبط به هم است. محور این فرایند شناخت، درک، پذیرش، همدلی با احساسات فرد دیگر، قدردانی و پذیرش دیدگاه او است. صمیمیت یک نیاز اساسی و واقعی است و تنها یک تمایل یا آرزو نیست. صمیمیت مفهوم وسیعی دارد و شامل خود افشایی، رابطه جنسی، رابطه هیجانی- بدنی و صمیمیت را شامل نه بعد صمیمیت هیجانی، روانشناختی، عقلانی، جنسی، جسمانی، معنوی، زیباشناختی، اجتماعی- تفریحی و زمانی میداند. شدت صمیمیت و ابعاد نه‌گانه آن در هر فرد متفاوت از دیگری است (باگاروزی، ترجمه رضازاده، پدر نقاش تهرانی، 1386).
تعهد زناشویی یکی از ویژگیهای مهم ازدواج‌های موفق و طولانی مدت است. واژه تعهد[10] به معنای تصمیمی عقلانی است که مستلزم مقید بودن فرد به اعمالی خاص است و یا حالتی دال بر وابستگی عاطفی و عقلانی به ایدهآلی مطلوب است (گود، 1384). در زبان فارسی، تعهد به معنای «به گردن گرفتن شرط و پیمان و خود را ملزم به انجام عملی دانستن» تعریف شده است و تعهد عبارت است از: 1- عمل متعهد شدن به یک مسئولیت یا یک باور، 2- عمل ارجاع یا اشاره به یک موضوع، 3- تقبل یا عهده دار شدن انجام کاری در آینده، 4- حالت یا وضعیت اجبار یا الزام عاطفی به انجام کاری در آینده (سیف‌اله پور، 1385).
در فرهنگ اسلامی، تعهد به معنای پایبندی به اصول و قراردادهایی است که انسان به آنها پایبند و پایدار است. فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار است و به اهدافی که به خاطر آنها و برای حفظ آنها پیمان بسته است، خیانت نمی‌کند (مطهری، 1368؛ به نقل از سیف اله پور، 1385).
لیک و لیک[11] (1977) تعهد بین فردی را یک حالت ناخواسته‌ای میدانند که به تبادل احساسات دو شریک منجر میشود. نویسندگان بسیاری تعهد را اعترافی میدانند که در مورد علاقه به نگهداری یک رابطه مطرح میشود (لوینگر[12]، 1980؛ رسبالت[13]، 1983؛ به نقل از تبعه امامی، 1382). تعهد در روابط زناشویی مفهوم ویژه‌ای دارد و به معنای تك همسری است و چنین تعریف میشود: «شرایطی حاکی از داشتن روابط عاشقانه و زناشویی تنها با یک نفر در هر زمان». برای آن که زوجین بتوانند ارتباط عاشقانه، دراز مدت و موفقی داشته باشند، هر دوی آنها باید در زمینه پایبند ماندن به تک همسری توافق نمایند (گود[14]، 1384).
تعاریف متعددی برای تعهد زناشویی[15] ارائه شده است. قدیمی‌ترین تعریف متعلق به دین و اسپانیر[16] (1974) است. به نظر آنان تعهد زناشویی عبارت است از: «تمایل زوجین به حفظ و تداوم رابطه مشترک». در مدل سه وجهی عشق استرنبرگ[17]، سومین رأس مثلث، تعهد است و به تصمیم‌گیری زوجین در مورد اقامت كردن و در كنار همدیگر بودن اشاره دارد که تعهد در شكل كوتاه مدت، رابطه با یك شریك معین و در شكل بلند مدت، عاملی برای حفظ تداوم و بقای روابط عاشقانه است (استرنبرگ، 1984، 1986، 1988، 1997؛ به نقل از قمرانی و عباسی مولید، 1387). استنلی و ماركمن[18] (1992) تعهد زناشویی را شامل دومولفه: از خود گذشتگی نسبت به همسر و ناتوانی در ترک رابطه زناشویی دانسته‌اند.
آدامز و جونز[19] (1995، 1996، 1997، 1999؛ به نقل از جونز، 2004) تعهد زناشویی را به عنوان «تمایل زوجین برای تداوم رابطه زناشویی بدون توجه به نوسان میزان رضایتمندی» تعریف كردند كه شامل سه بعد، 1- تعهد نسبت به همسر (جاذبه زناشویی)، 2- تعهد نسبت به ازدواج (التزام اخلاقی) و 3- محدودیت اجتماعی (احساس به دام افتادگی) است. تعهد نسبت به همسر شامل عشق، رضایت، فداكاری و سرسپردگی است. تعهد نسبت به ازدواج به مسئولیت‌پذیری زوجین برای حفظ ازدواج و احترام به آن گفته میشود. محدودیت اجتماعی نیز به پیامدهای عاطفی، مالی و اجتماعی اطلاق اشاره دارد که مانع از فسخ پیمان ازدواج میشود.
جانسون[20] (1973، 1982، 1991، 1999؛ به نقل ازهارمون، 2005) مدلی را ارائه نمود كه در آن تعهد زناشویی به صورت سه نوع، 1- تعهد شخصی[21]، 2- تعهد اخلاقی[22] و 3- تعهد ساختاری[23] مطرح شده است. تعهد شخصی به معنی علاقه و تمایل فرد برای تداوم رابطه زناشویی است. تعهد اخلاقی بیانگر وفاداری اخلاقی فرد به ازدواج است و تعهد ساختاری نیز به موانع و محدودیتهای موجود در ترك رابطه زناشویی و احساس اجبار به تداوم آن رابطه اشاره دارد. در رابطه با ویژگیهای تعهد زناشویی نیز اظهار نظرهای متعددی مطرح شده، به گونهای که در منابع مختلف لیست‌های متعددی از ویژگیهای تعهد به چشم می‌خورد که برخی از آنها دارای وجوه تشابه و همپوشی زیاد و برخی دارای شباهت کمتری هستند.
تبعه امامی (1382) در پژوهش خود مفاهیمی همچون: مسئولیت، وفاداری، ایمان داشتن، اعتماد و در زمان خوبی و بدی در کنار هم بودن را به عنوان مفاهیم مرکزی تعهد و مفاهیمی همچون: در دام احساس گرفتار آمدن، تفکر درباره طرف مقابل در هر زمان و توجه را متمرکز طرف مقابل کردن را به عنوان مفاهیم پیرامونی تعهد مطرح کرده است. در این رابطه، آنجلیس (1382) نیز تعهد زناشویی را مشتمل بر ویژگیهای زیر میداند:
1- مسئولیت: درجه تعهدی که یک فرد در مقابل پیمان بسته شده یا جهت انجام یک کار، نشان می‌دهد. مسئولیت‌پذیری به عنوان یکی از ویژگیهای اصلی تعهد، معیاری فراهم می‌آورد تا زن و شوهر خود را با آن بسنجند.
2- گذشت و فداكاری: گذشت یعنی گذشتن از حق خود و امتیاز را به شخص مقابل واگذاشتن.
3- وفاداری به قول و عهد: یکی از بارزترین ویژگیهای تعهد، وفاداری و وفای به عهد بسته شده است. ازدواج یکی از محکم‌ترین عهد‌هایی است که در طول زندگی بسته میشود.
4- اعتماد: یعنی درجه ایمان و قابلیت اتکا در یک فعالیت یا موقعیت و یا نسبت به رفتار افراد حاضر در آن موقعیت، بطوری که اعتماد و اطمینان به محکم شدن پایه‌های ازدواج کمک میکند و هر چه ریشه‌های یک زندگی زناشویی مستحکمتر باشد، تعهد و پایبندی به حفظ آن زندگی بیشتر خواهد بود.
5- عشق و دوست داشتن: یک رابطه عاشقانه بالغانه در افزایش میزان تعهد و پایبندی به زندگی زناشویی بطور قطع مؤثر است. واقعیت آن است که بعد از شیدایی اوایل ازدواج و پس از آنکه شور روزهای نخست ازدواج فروکش میکند، توجه به رفاه و خوشبختی همسر، مهمترین نیروی است که می‌تواند روابط زناشویی را حفظ نماید و زوجین در هر شرایطی در قبال آسایش، ناراحتی، ثروت و فقر یکدیگر مسئولاند (تبعه امامی، 1382).
اگرچه بعضی از زوجین در آغاز زندگی مشترک، خود را نسبت به رابطه زناشویی متعهد میدانند، اما ممکن است میزان تعهد آنها، آنقدر نباشد که در برابر طوفان‌های ناگزیر و ناشی از ناملایمات زندگی زناشویی مقاومت کنند (گود، 1384).
بسیاری از مردم تعهد زناشویی را در حضور فیزیکی زوجین کنار یکدیگر جستجو می‌کنند. در نظر آنها تعهد یعنی آنکه همسرشان را ترک نکنند. اما این مفهوم، جزء کوچکی از تعهد به ازدواج است. تعهد زناشویی معنایی بسیار وسیع‌تر دارد. معنای آن این است که همسرتان را دوست بدارید، به او وفادار باشید و از همسر دیگری به هر شکل و شمایل که باشد اجتناب کنید. متأسفانه در جامعه امروز، بسیاری از افراد برای حفظ آزادی‌های فردی خودشان معتقدند که تعهد به ازدواج مربوط به گذشته‌ها و منسوخ است. آنها به افراد جامعه القا می‌کنند که پایبندی و وفاداری به ازدواج، برخوردی به شدت ایده آلیستی و آرمان گرایانه در ازدواج است، هروقت به سودشان باشد به آن استناد می‌کنند و به آن پایبند میمانند و هر وقت که ازدواج مطابق میل شان نیست، به راحتی به آن خاتمه می‌دهند (كلارك، ترجمه قراچه‌داغی، 1388).
واقعیت آن است که تعهد به همسر و ازدواج، اعتماد و صمیمیت زناشویی را امکان پذیر می‌سازد. چگونه می‌توان به کسی اعتماد داشت اگر افراد بدانند که طرف مقابل، متعهد نیست تا عمری را با آنها زندگی کند؟ بدون اعتماد چگونه می‌توان افکار و احساسات عمیق خود را با شریک ازدواج درمیان گذاشت؟ اما اگر افراد بدانند و عمیقاً اعتقاد داشته باشندکه همسرشان هرگز آنها را ترک نخواهد کرد و نسبت به آنان وفادار خواهد ماند، تفاوت بزرگی ایجاد میشود. کاملاً روشن است وقتی زن و شوهر بدانند که ازدواجشان باید تا پایان عمر آنها ادامه داشته باشد و با این نیت زندگی مشترک را آغاز کنند، با یکدیگر برخورد مناسب‌تری می‌کنند و مسلماً این برخورد در مقایسه با زمانی که زوجین بر این عقیده باشند که اگر با هم بعد از ازدواج به نتایج مطلوب نرسیدند می‌توانند از یکدیگر جدا شوند، شکل متفاوتی پیدا میکند. پر واضح است که یک زندگی بدون تعهد و وفاداری، چه ساده می‌تواند به شکست بینجامد. با این توصیف، در جامعه امروز تا زمانی که تعهد به همسر و ازدواج جدی گرفته نشود، نمیتوان به ساختار زندگی زناشویی سالمی رسید (همان منبع).
به طور کلی، یک ازدواج موفق حاوی سه ركن اساسی جاذبه، تفاهم و تعهد است. بدون تعهد، رابطه زناشویی، سطحی، ظاهری و بدون سمت و سو خواهد بود و در این صورت، زوجین نخواهند توانست عمق عشق و صمیمیتی را كه درسایه وفاداری وتعهد به همسر و ازدواج بوجود خواهد آمد، تجربه كنند (تبعه امامی، 1382).
ما به گونهای به عشقورزی نگاه می‌كنیم، گویی انتظار داریم درمان همه دردها و بدبختی‌هایی مانند تنهایی، ستیزه‌جویی با همسرمان، اعتماد به نفس، خودباروی پایین، كسالت، بی‌حوصلگی، حسادت و غیره باشد، اما در واقع این طور نیست. هنگامی كه كوله‌بار احساسات حل و فصل نشده را با خود به رختخواب می‌بریم، در واقع با این كار خود را بیشتر سردرگم كرده، عشقورزی و رابطه‌ی جنسی كه می‌تواند رابطه‌ی صمیمی و التیام‌بخش باشد را آلوده می‌كنیم. در این‌گونه مواقع انتظار داریم با عشقورزی تمام احساسات ناخوشایند ما به طرزی معجزه‌آسا ناپدید شده و حالمان خوش شود؛ البته دلیل دیگر اینكه چرا در این‌گونه مواقع به جای حرف زدن و حل و فصل مشكلات به عشقورزی پناه می‌آوریم این است كه عشقورزی و روابط جنسی به مراتب ساده‌تر از حرف زدن میباشد؛ چرا كه در آن موقع مجبور نیستیم دنبال كلمات صحیح برای ابراز احساسات و افكار بگردیم و این ریسك را هم به جان نخریده‌ایم كه همه چیز را رها كنیم، دیدارها و موانع روحی را فرو بریزیم و احساسات آسیب‌پذیری خود را به یكدیگر نشان بدهیم (آنجلیس[24]، ابراهیمی، 1384).
یكی از مؤلفههای مهم در یك ارتباط جنسی موفق، دانش و آگاهی جنسی است. حیطه‌های مهم دانش جنسی كه باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از: آناتومی جنسی، چرخه پاسخ جنسی و روشهای مربوط به تحریك جنسی همسر كه در جلسات مشاوره و درمان جنسی از طریق مختلف در اختیار زوجین قرار می‌گیرند (همین[25] و همكاران، 1976؛ به نقل از عشقی، 1385).
روابط جنسی تنها هنگامی به معنای واقعی کلمه اغناء‌کننده خواهد بود که توأم با عشقورزی باشد؛ بدین معنی که قلبها و احساسات خود را با هم سهیم شوند. اغلب مردم به دنبال تجارب جنسی اغناء کننده نیستند، بلکه تنها به دنبال رضایت جنسی هستند. تنها با اصلاح و بهبود روشهای عشقورزی و نفوذ اجرای عمل جنسی، نمیتوان به اغنای جنسی دست یافت. رضایت و احساس اغنای درونی، تنها با بهبود و اصلاح رابطهای احساس و عاطفی میان دو انسان امکانپذیر است (آنجلیس، ترجمه ابراهیمی، 1384).
تجربه‌ی جنسی چنان نیرومند و قوی است كه نزدیك‌ترین و صمیمی‌ترین تجربه‌ی انسان بوده و در هیچ زمان دیگری به هیچ كس نمیتوان تا به این حد نزدیك شد. چنانچه این اتحاد و درهم آمیختن جنسی متناسب با نزدیكی (روحی- احساسی) دو نفر نباشند، عمل جنسی كه می‌تواند تا به این حد مسرت‌بخش باشد، باعث جدایی و انزوای هرچه بیشتر زوجین شود (همان منبع).
عامل اصلی مشكلات میان زوج‌ها، انتظارات آنان از یكدیگر در مورد مسائل مختلف زندگی مانند پول، مسئولیت‌های زندگی، ارتباط جنسی، پرورش فرزندان و چگونگی برآورده ساختن این انتظارات است. اغلب افراد می‌پندارند همسرشان باید به طور خودكار از انتظارات آنان آگاه باشد و آنها را برآورده كند، در حالی كه چنین چیزی امكان‌پذیر نیست.
باورها، هسته‌ی نگرش ما به عشق و ارتباط مشترك‌اند. انسان‌ها، باورهایشان را از والدین، معلمان و الگوهای مطرح در اطرافشان به دست می‌آورند. باورهایی مانند «ارتباط جنسی عملی كثیف است» یا «عشق واقعی و ابدی هرگز وجود ندارد»، موجب تخریب ارتباط مشترك میشود. تشخیص باورهای منفی و عدم پذیرش آنها اولین قدم در تغییر آنهاست (حسینی، آرام‌نیا، 1387).
پتون[26] و ویرینگ[27] (1985) دریافتند كه صمیمیت جنسی در ازدواج با صمیمیت عاطفی رابطه دارد (ساپینگون[28]، 1384؛ به نقل ازا ولیا، 1385).
قیمت فایل فقط 8,900 تومان
برچسب ها : آموزش گروهی , نگرش‌ها و انتظارات جنسی , صمیمیت , تعهد