دسته: فنی و مهندسی مقاله بررسی ایمنی سیستمها در 28 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
مقاله بررسی ایمنی سیستمها در 28 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
با روند شتابزده‌ای كه از نیمه دوم قرن بیستم در توسعه و گسترش سیستمهای حساس و پیچیده بوجود آمد، این ایده قوت یافت كه برای ارزیابی ایمنی سیستمها دیگر نمی‌توان منتظر وقوع حوادث شد تا بتوان از طریق تجزیه و تحلیل آن نقاط ضعف سیستم را شناسایی و برطرف كرد و لذا سعی گردید كه روشهایی برای ارزیابی ایمنی ابداع شود كه قادر باشند پتانسیل وقوع خطر را قبل از عملیات سیستم شناسایی نمایند كه نتیجه این تلاشها به شكل گرفتن علم «ایمنی سیستمها» منجر شد كه براساس یك برنامه طرح‌ریزی شده، قانونمند و سازماندهی شده و در قالب یك فرایند «پیش گیرنده» قرار داد.
از طرف دیگر با وجود همگانی گسترش صنایع با توسعه و تقویت علم ایمنی در كشورهای توسعه یافته، در كشور ما علی‌رغم تلاشهای زیادی كه در راه گسترش صنایع مختلف مبذول گردیده است، بعد اساسی «ایمنی صنایع بدست فراموشی سپرده شده و یا حداقل بصورت سطحی بدان پرداخته شده بطوریكه متأسفانه در اغلب اوقات در حد آنالیز حوادث آنهم در حد یك بعدی و در راستای سلب مسئولیت از مدیران رده بالا و مقصر جلوه دادن بعضی دیگر متوقف مانده است كه در این پروژه سعی میشود با معرفی یكی از تكنیك‌های قانونمند كه بر پایه فلسفه «پیش گیرنده» قرار دارد به تجزیه و تحلیل مقدماتی خطر این شركت پرداخت.
مفهوم ایمنی سیستم:
عبارت است از بكارگیری مهارتهای فنی و مدیریتی ویژه در قالبی نظام‌مند و آینده‌نگر به منظور شناسایی و كنترل خطرات موجود در طول عمر یك پروژه، برنامه یا فعالیت بعبارت ساده‌تر ایمنی سیستم عبارت است از فرایند تجزیه و تحلیل خطرات و كنترل آنها كه از فاز ایده سیستم شروع و در كل فازهای طراحی، ساخت، آزمایش، استفاده و كنار گذاشتن آن ادامه یابد.
لازم به ذكر است كه كاربرد درست ایمنی سیستم نیازمند بكارگیری دقیق روشهای مهندسی به همراه كنترل‌های مدیریتی لازم جهت اطمینان از كاربرد دقیق و اقتصادی آنهاست لذا فعالیتهای ایمنی سیستم را می‌توان در دو دسته كلی فعالیتهای مهندسی، فعالیتهای مدیریتی تقسیم‌بندی كرد.
تعاریف و اصطلاحات:
- ایمنی: در فرهنگ لغات اصطلاح ایمنی به معنی امنیت، آسایش، سلامتی و…آمده است و از نظر تعریف عبارتست از میزان یا درجه فرار از خطر. ایمنی كامل یعنی مصونیت در برابر هر نوع آسیب، جراحت و نابودی كه با توجه تغییرپذیری ذاتی انسان و غیر قابل پیش‌بینی بودن كامل اعمال و رفتار او و همچنین علل دیگر به نظر می‌رسد كه هیچگاه ایمنی صددرصد حتی برای یك دوره اصطلاحاتی نظیر«پیشرفت ایمنی»، «ارتقاء ایمنی» و «ایمن‌تر» و… استفاده می‌كنند.
- سیستم: عبارتست از مجموعه افراد، تجهیزات، قوانین، روشها و دستورالعملها به منظور اجرای یك فعالیت معین دریك محیط خاص كنار یكدیگر قرار می‌گیرند.
- ایمنی سیستم: استفاده از یك حد بهینه و مطلوب از ایمنی با بكارگیری اصول مهندسی و مدیریت ایمنی سیستم جهت كسب ابتكار عمل و غلبه بر مسائل حاد عملیاتی در طول چرخه عمر سیستم.
- خطر: به شرایطی اطلاق میشود كه پتانسیل رساندن آسیب و صدمه به كاركنان، خسارات به وسایل، تجهیزات، ساختمانها و از بین بردن مواد یا كاهش قدرت كارآیی در اجرای یك عمل از قبل تعیین شده باشد.
- شدت خطر: عبارتست از یك توصیف طبقه‌بندی شده از سطح خطرات بر اساس پتانسیل واقعی یا مشاهده شده آنها در ایجاد جراحت، صدمه و یا آسیب.
- احتمال خطر: عبارتست از امكان بروز شرایط خاص در یك وضعیت معین یا محیط كاری.
- حادثه: واقعه برنامه‌ریزی نشده و بعضاً صدمه‌آفرین یا خسارت رسان كه انجام، پیشرفت، یا ادامه طبیعی یك فعالیت یا كار مختل می‌سازد و همواره در اثر یك عمل یا كار ناایمن یا شرایط ناایمن و یا تركیبی از آن دو به وقوع می‌پیوندد.
- شبه حادثه: رویدادهایی هستند كه هر چند می‌توانند باعث صدمه و یا جراحت شوند ولی به موارد ذكر شده منجر نشده و به اصطلاح به خیر می‌گذرند.
- اعمال ناایمن: تخطی از یك روش یا عمل معمول، صحیح و قابل قبول، قرارگرفتن غیر ضروری در معرض یك خطر یا انجام كاری كه سطح ایمنی را از حد طبیعی پایین می‌آورد، عمل یا كار ناایمن نامیده میشود.
- شرایط ناایمن: شرایط فیزیكی كه در صورت تصحیح نشدن ممكن است به حادثه منجر شود.
- خطای انسانی: ناتوانی در انجام وظایف ضروری (یا انجام یك فعالیت ممنوع) كه ممكن است باعث به هم خوردن فعالیتهای برنامه ریزی شده و صدمه به تجهیزات یا اموال بشود.
- ریسك: عبارتست از امكان وقوع حادثه بر حسب احتمال وقوع و شدت آن.
- شكست یا نقض: عدم توانایی یك جزء، وسیله یا سیستم در اجرای عملكرد مورد انتظار و یا انجام یك عمل یا فعل ناخواسته را تقض یا شكست گویند. به عنوان مثال بصدا در نیامدن زنگ اعلام آتش‌سوزی در موقع حریق و یا بصدا در آمدن آن در مواقع غیرضروری هر دو نقض محسوب می‌شوند.
- قابلیت اعتماد: عبارت از حد اطمینانی است كه یك محصول یا سیستم می‌تواند كاركرد معین خود را تحت شرایط عملیاتی و محیطی از پیش تعریف شده برای یك مدت معین انجام دهد.
تئوری‌های حادثه:
تئوری‌های متعددی در خصوص بروز حوادث توسط محققین ارائه شده است كه هر كدام برروی پارامتری تأكید دارند. ذكر این نكته ضروری است كه هیچكدام از تئوری‌های فوق نمی‌توانند بیانگر احتمال وقوع كل حادثه باشند.
بر اساس این نظریه، هر نظام تولیدی و خدماتی از سه فاكتور انسان، محیط، ابزار تشكیل شده است. انسان در محیط تدارك شده برای تولید یا به كارگیری ابزار مبادرت به فعل مثبت تولید نمود و محصول با كیفیت و كمیت پیش بینی شده را با ارائه تصمیمات سازنده تولید می نماید. انتخاب غلط هر یك از عوامل سه‌گانه فوق، اتخاذ تصمیمات غلط و حضور عوامل تنش ساز در ارتباط صحیح این سه تاثیر و كاربه همراه حادثه خواهد بود.
تئوری نظام تصمیم‌گیری:
بر اساس این تئوری وجود خطرات مختلف در پیرامون انسان بطور بالقوه است در صورت طی یك فرآیند روانی- فیزیولوژیكی، اگر پاسخ به شرایط ایجاد شده مثبت باشد خطر بصورت بالقوه ثابت مانده و اعمال بی‌خطر انجام می‌پذیرد. در غیر اینصورت در هر مرحله جواب منفی می‌باشد، خطر بالقوه به بالفعل تبدیل میشود.
تئوری انرژی:
William Haddon ارائه‌گر نظریه فوق اعتقاد داشت كه حوادث و جراحات در اثر انتقال انرژی بوجود می‌آیند، آتش‌سوزی‌ها، طوفان‌ها، تصادفات، انفجارات از جمله مثال‌های خوب برای این تئوری می‌باشند. تئوری انرژی بیان می‌كند كه نوع و شدت جراحات به میزان انرژی منتقله بستگی دارد، گاهی اوقات این تئوری به نام تئوری آزادسازی انرژی نیز خوانده میشود.
جدول تجزیه و تحلیل مقدماتی خطر
همانطور كه گفته شد جدول P.H.A از هفت ستون تشكیل شده كه در صفحه بعد ارائه می‌گردد. برای پر كردن فرم P.H.A می‌توان از چك سیستمهای مختلف خطر استفاده كرد. همچنین لازم است یك سری سؤالات مانند سؤالات زیر جواب داده شود.
1- وظیفه اصلی سیستم چیست و چه كاری سیستم نباید انجام دهد؟
2- آیا در این فرآیند و سیستم، افراد تماس مستقیم با فرآیند دارند؟
3- آیا آئین‌نامه‌ها و قوانین كار برای كار سیستم وجود دارد؟ (اگر وجود دارد باید بررسی شود)
4- آیا سیستم مورد نظر قبلاً با سیستمهای مشابه مقایسه شده است در غیر این صورت باید از سیستمهای مشابه و تجربیاتی كه افراد از سیستمهای مشابه دارند استفاده نمود؟
5- محصول نهایی سیستم مواد اولیه و مواد بینابینی چه هستند؟
6- در این فرآیند، ضایعات چه می‌كنند؟
7- در سیستم مورد نظر منابع انرژی كدامند؟
8- چه حفاظهایی برای دستگاه و منابع انرژی وجود دارد؟
9- آمار ومیزان حوادث ناگوار سیستم چقدر است؟
10- چگونه باید خطرات مختلف را بررسی نمود؟
11- علتهای ایجاد خطرات كدامند؟
نكته‌ای كه باید به آن توجه كرد این است كه برای پر كردن فرمهای P.H.A علاوه بر پاسخ به سؤالات مختلف (بالا) بهتر است فرم P.H.M و P.H.L نیز پر شود. در واقع در این ماتریس 10 خطر اصلی و 6 نقص ساختاری اصلی كه البته بسته به نوع سیسم می‌توانیم تغییراتی در این جدول بدهیم و فرمها و جداول را متناسب با فرآیند مورد بررسی تغییر دهیم. در واقع فرم P.H.M راهنمایی برای پر كردن فرم P.H.L می‌باشد و فرم P.H.L راهنمایی برای پر كردن P.H.A می‌باشد.
جدول P.H.L تقریباً همانند جدول P.H.A می‌باشد. با این تفاوت كه فاقد ستون بررسی است. همچنین ستون آخر در فرم P.H.L مربوط به ستون ملاحظات است. ولی ستون آخر در P.H.A مربوط به پیشنهادات می‌باشد. در پر كردن جداول P.H.A، پر كردن P.H.L و P.H.M یا سیستمهای مختلف خطر اجباری نیست بلكه همه آنها راهنمایی برای پر كردن فرم P.H.A می‌باشند. مثلاً تمام خطراتی كه در P.H.L آورده می‌شوند به P.H.A انتقال نمی‌یابند بلكه آنچه مهمترین آنها را دارد P.H.A میشود و پیشنهاد منطقی و قابل اجرا بیان میشود.
تفسیر نتایج
· ریخت و پاش كارگاهی (با طبقه ریسك 4B):
با توجه به اینكه صدمات حاصل از ریخت و پاش كارگاهی می‌تواند جزئی باشد و احتمال وقوع حادثه بصورت چندین بار در طول عمر سیستم باشد، كه بر اساس ماتریكس بررسی خطر خطری با طبقه 4B قابل قبول است ولی نیاز به تجدید نظر دارد.
· عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی (با طبقه ریسك 4B)
عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی می‌تواند باعث بروز خسارت جسمانی و جسمانی و بیماری شغلی شود و از نظر احتمال وقوع چندین بار در طول عمر سیستم می‌تواند رخ دهد كه بر اساس ماتریكس بررسی خطر طبقه ریسك B3 ، مطلوب است.
· عدم تهیه ماسك تنفسی مناسب برای كارگران با طبقه ریسك B2.
عدم تهیه ماسك تنفسی مناسب برای كارگران می‌تواند سبب بروز انواع بیماریهای ریوی و خونی بر اثر انتشار و در نتیجه استنشاق بخارات سمی و … شود و از نظر احتمال وقوع، می‌تواند در طول عمر سیستم چندین بار رخ دهد كه بر اساس ماتریكس بررسی خطر با طبقه B2 غیر قابل قبول است.
· گرمای زیاد با طبقه ریسك D3
گرمای زیاد ناشی از عملیات جوشكاری می‌تواند باعث گرمازدگی و یا سایر بیماریهای ناشی از گرما شود و احتمال وقوع آن در طول عمر سیستم هر چند خیلی كم ولی وجود دارد. بر اساس ماتریكس بررسی خطر طبقه ریسك 3D قابل قبول است ولی نیاز به تجدید نظر دارد.
· حمل بارهای سنگین به صورت دستی با طبقه دیسك 2E
حمل بارهای سنگین به صورت دستی می تواند باعث بروز عوارض و ناراحتی های اسكلتی عضلانی شود كه در طول عمر سیستم به ندرت رخ می دهد كه براساس ماتریكس بررسی خطر قابل قبول و بی نیاز به تجدیدنظر دارد. و طبقه دیسك آن 2E می باشد.
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
برچسب ها : تحقیق بررسی ایمنی سیستمها , پروژه بررسی ایمنی سیستمها , مقاله بررسی ایمنی سیستمها , دانلود تحقیق بررسی ایمنی سیستمها , بررسی ایمنی سیستمها , ایمنی , سیستم